TRAVMA

Travma Nedir?

Travma kavramı, gündelik yaşamda kişilerin yoğun kullandığı kavramlardan biridir. Örneğin kişi bir durum karşısında yaşamış olduğu şaşkınlığı “benim için tam bir travmaydı” şeklinde ifade edebilir. Kişinin hayatında değişiklik yapmasını gerektiren ve kişi için yeniden uyumu gerektiren olay olarak tanımlanmıştır. TSSB ortaya çıkan birden çok psikiyatrik hastalık tanımlanmıştır. Bunlar; Akut Stres Bozukluğu (ASB), TSSB (Travma Sonrası Stres Bozukluğu) Uyum Bozuklukları olarak tanımlanmıştır.

DSM-V Tanı Ölçütleri Başvuru Elkitabına göre ise, gerçek bir ölüm veya ölüm tehdidi, ciddi yaralanma veya cinsel şiddete maruziyet şeklinde tanımlanmıştır. Travmaya uğrama yolları ayrı kriterlerle belirtilmiştir. DSM-V tanımına göre, kişi olayı aşağıdaki yollardan biri ya da daha fazlası ile gerçek ya da göz korkutucu şekilde ölümle, ağır yaralanmayla karşılaşmış ya da cinsel saldırıya uğramış olmalıdır. Tanı kriterleri ise aşağıdaki gibidir:

Doğrudan örseleyici olay(lar) yaşama,

1- Başkalarının başına gelen olay (lar)ı doğrudan görme, tanıklık etme

2- Bir aile yakınının ya da yakın arkadaşının başına örseleyici olay(lar) geldiğini öğrenme (Aile bireyinin ya da arkadaşının gerçek ölümü ya da ölüm olasılığı, kaba güçle ya da kaza sonucu olmuş olmalıdır)

3- Örseleyici olayın sevimsiz ayrıntıları ile yineleyici biçimde ya da aşırı bir düzeyde karşı karşıya kalma (örneğin; felaket sonrası insan kalıntılarını toplayan kişiler, çocuk istismarının ayrıntıları ile yeniden karşılaşan polis memurları)

TSSB (Travma Sonrası Stres Bozukluğu), kişinin aşırı travmatik bir durumla karşılaşmasından ya da duymasından sonra, olayların kişiye sıkıntı veren bir biçimde yeniden yaşanması, kaçınma davranışı gösterme, duygulanımda yetersizlik ile birlikte otonomik, huzursuzluk ve bilişsel bulguların değişik derecelerde bulunması ile karakterize bir ruhsal bozukluktur.

Akut Stres Bozukluğu (ASB) Büyük çaplı taşımacılık kazaları uçak düşmesi, trenlerin raydan çıkması ve deniz yolu kazaları gibi olayları içerir. Bu tür olaylar genellikle çok sayıda kurban içerir ve yüksek ölüm oranına yol açar. Büyük çaplı taşımacılık kazaları gibi insan eliyle oluşan kitlesel travma ve afetler sonrasında ortaya çıkan ruhsal belirtilerdir.